Dementie

Dementie is geen ziekte met één bepaalde oorzaak, het is een verzamelnaam voor alle verschijnselen, aandoeningen, symptomen die een achteruitgang van het geestelijk vermogen veroorzaken. Dementie is een klinisch syndroom dat tot uiting komt in een stoornis van het gedrag. Een syndroom is geen omschreven ziekte, maar een soort cluster van verschillende gelijkaardige ziektes.

Types dementie

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen 5 grote types van dementie:

1. Dementie van het Alzheimer-type  is de grootste groep en komt in ongeveer 60% van de gevallen voor. Dit type wordt gekenmerkt door multiple cognitieve stoornissen, enkele symptomen hiervan zijn geheugenstoornissen, afasie (spraak- en taalstoornis), apraxie (onvermogen om complexe handelingen uit te voeren), agnosie (onvermogen objecten te herkennen), stoornissen in uitvoerende functies (plannen, organiseren, logische gevolgtrekkingen maken, abstraheren…).
2. Vasculaire dementie ontstaat op basis van vasculaire cerebrale stoornissen. Deze groep is kleiner dan die van het Alzheimer-type, in 15% van de gevallen spreken we van vasculaire dementie. Dit type wordt gekenmerkt door multiple cognitieve stoornissen, de symptomen vallen dus grotendeels samen met die van het Alzheimer-type. 
3. Voor dementie door andere somatische aandoeningen geldt dezelfde beschrijving als die van het Alzheimer-type. Er moet wel bij worden toegevoegd dat de stoornis veroorzaakt is door de directe gevolgen van een somatische aandoening. Enkele voorbeelden van dergelijke aandoeningen zijn: HIV-ziekte,  schedelletsel, ziekte van Parkinson, ziekte van Huntington, ziekte van Pick, hydrocefalus, verlaagde schildklierwerking, hersentumor…
4. Voor dementie door middelen teweeg gebracht, geldt dezelfde beschrijving als voor die van het Alzheimer-type. Er moet echter wel bij worden toegevoegd dat de stoornis veroorzaakt is door een langdurig gebruik van geneesmiddelen, drugs…
5. De vorige vier groepen kunnen in sommige gevallen gecombineerd worden, dan spreken we van dementie door multiple oorzaken.

Erfelijkheid

De belangrijkste chemische stoffen in de celkern zijn de nucleïnezuren DNA en RNA. Het DNA vormt spiralen waarbinnen zich de genen (de dragers van alle erfelijke eigenschappen) bevinden. Deze DNA-spiralen vormen met andere stoffen reusachtige microscopische bouwwerken, dat zijn de chromosomen. Chromosomen bevatten alle erfelijke informatie van een levend wezen. Dementie is niet in de genen van de chromosomen aantoonbaar, dementie is dus niet erfelijk. Bij een groot deel van de Alzheimer-patiënten is er echter wel sprake van onrechtstreekse erfelijkheid. Erfelijke dementie manifesteert zich vooral op jongere leeftijd (vanaf 65 jaar) en schrijdt bovendien sneller voort.