Coeliakie: het glutenvrije dieet

Coeliakie is een chronische darmaandoening, veroorzaakt door een aangeboren glutenintolerantie. Gluten zitten vooral in tarwe, gerst, rogge en haver. Als aan coeliakie lijdt, moet je je dieet aanpassen, want anders kan de ziekte je dunne darm beschadigen. Soms is die schade zo erg dat de dunne darm de nodige voedingsstoffen kan opnemen en dat kan leiden tot ondervoeding en andere aandoeningen zoals osteoporose of bloedarmoede.

Er bestaat geen behandeling tegen coeliakie. Om de symptomen te verlichten en verdere complicaties te voorkomen, zal je je leven lang een glutenvrij dieet moeten volgen. Wat zo’n dieet precies inhoudt, lees je hier.

Het glutenvrije dieet

Je zal alle voedingsmiddelen die gluten bevatten moeten vervangen door alternatieven die glutenvrij zijn. De belangrijkste stoffen waarin gluten gevonden worden, zijn granen als tarwe, rogge, gerst en haver. Sporen van gluten komen echter ook voor in andere soorten voeding, medicijnen vitaminen.

Een glutenvrij dieet volgen, betekent aanpassen, en dat zal vooral in het begin een inspanning vergen. Je kan daarom best de hulp van een diëtist inroepen. Die zal je op de goede weg zetten. Na een tijd zal je zonder twijfel een expert worden in het snel en juist lezen van de labels op voeding.

Wat je dient te vermijden

De volgende voedingsmiddelen moet je vermijden als je een glutenvrij dieet volgt:
  • gerst
  • bulgur
  • aardappelzetmeel
  • meel
  • rogge
  • spelt
  • tarwe
  • gerst
  • haver
  • matse
  • kamut
  • griesmeel
  • triticale

Meer concreet

 Meer concreet betekent dit, dat wanneer je aan coeliakie lijdt, je de volgende voedingswaren best mijdt, tenzij ze als ‘glutenvrij’ gelabeld zijn:                                                                          
  • bier
  • brood
  • snoep
  • gebak
  • ontbijtgranen
  • koekjes
  • crackers
  • croutons
  • jus en andere sauzen 
  • imitaties van vlees of zeevruchten
  • havermout
  • pasta
  • boterhammenvlees
  • dressings 
  • met olie of boter bereid pluimvee
  • soepen

Maar ook andere middelen die wij in ons dagelijkse leven gebruiken, kunnen sporen van gluten bevatten. Je eet ze dan wel niet op, maar je moet toch proberen om contact met je mond te mijden. Voorbeelden van zulke producten zijn:
  • toevoegingen aan voedsel, zoals gemodificeerd zetmeel
  • lippenstift en -balsem
  • bepaalde medicijnen of vitaminen die gluten als bindmiddel gebruiken.
  • speelklei
  • tandpasta

  Daarbij moet je voorzichtig zijn voor kruisbesmetting. Was bijvoorbeeld telkens je mes en snijplank af nadat er iets op heeft gelegen dat gluten bevat.

Wat je wel mag eten                                                                                                                   

Je mag alles wat glutenvrij gelabeld is eten. Daarbij kan je de onderstaande lijst gebruiken om bepaalde voedingsmiddelen veilig te vervangen door  glutenvrije alternatieven. Kijk wel altijd nog eens extra het label na of sporen van gluten hun weg naar deze producten kunnen gevonden hebben tijdens het verwerkingsproces.
  • maïs
  • maïsmeel
  • polenta
  • amaranthus (kattestaart) 
  • pijlwortel
  • rijst
  • aardappel
  • soja
  • tapioca
  • boekweit
Andere glutenvrije voedingsmiddelen zijn:
  • vlees, vis en pluimvee (vers en onbereid)
  • fruit
  • zuivelproducten
  • groenten
  • wijn, likeur, cider en gedistilleerde drank